Sốt xuất huyết và những điều bạn không nên bỏ qua

Sốt xuất huyết là bệnh phổ biến ở hơn 100 quốc gia trên thế giới. Số ca mắc sốt xuất huyết trong 10 tháng đầu năm 2019 đã vượt 200.000. Đã có 50 người trong số đó tử vong và đang gia tăng ở khắp nơi. Trước tình hình dịch bệnh phức tạp, mọi người cần hiểu rõ hơn về bệnh sốt xuất huyết cũng như cách phòng ngừa căn bệnh này.

Bệnh sốt xuất huyết là gì?

Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có thể gây thành dịch do vi rút dengue gây ra. Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm vi rút sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Virus sốt xuất huyết lây lan sang người qua vết cắn của một loài muỗi Aedes bị nhiễm bệnh  ( Ae. Aegypti hoặc Ae. Albopictus ), trong đó chủ yếu là Aedes Aegypti.  

Bệnh xảy ra ở tất cả các nước nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới. Ở Việt Nam, bệnh lưu hành rất phổ biến, ở cả 4 miền Bắc, Trung, Nam và Tây Nguyên, kể cả ở thành thị và vùng nông thôn, bệnh xảy ra quanh năm nhưng thường bùng phát thành dịch lớn vào mùa mưa, nhất là vào các tháng 7, 8, 9, 10.

Biểu hiện của bệnh sốt xuất huyết

Thể bệnh nhẹ: 

• Sốt cao đột ngột 39 – 40 độ C, kéo dài 2 – 7 ngày, khó hạ sốt.
• Đau đầu dữ dội ở vùng trán, sau nhãn cầu.
• Buồn nôn, nôn.
• Có thể có nổi mẩn, phát ban.

Thể bệnh nặng:

Bệnh nhân bước vào giai đoạn nghiêm trọng thường khoảng sau 3-7 ngày khởi phát bệnh, thời điểm này sốt có thể giảm và một số dấu hiệu cảnh báo liên quan đến sốt xuất huyết nặng có thể biểu hiện.

Bao gồm các dấu hiệu trên kèm theo một hoặc nhiều dấu hiệu sau:

• Dấu hiệu xuất huyết: Chấm xuất huyết ngoài da, chảy máu cam, chảy máu chân răng, vết bầm tím chỗ tiêm, nôn/ói ra máu, đi cầu phân đen (do bị xuất huyết nội tạng).
• Đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, người vật vã, hốt hoảng (hội chứng choáng do xuất huyết nội tạng gây mất máu, tụt huyết áp), nếu không được cấp cứu và điều trị kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Xử lý sốt xuất huyết

Không có thuốc điều trị cho sốt xuất huyết, các bệnh nhân thường được điều trị ngoại trú và theo dõi tại cơ sở y tế. Một số lưu ý khi điều trị sốt xuất huyết mà mọi người có thể tham khảo:

– Sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau khi sốt cao trên 39⁰C, mặc quần áo thông thoáng, hạn chế đắp chăn quá dày. Thuốc hạ sốt chỉ dùng Paracetamol liều 10-15 mg/kg thể trọng, mỗi lần uống cách nhau 4-6 giờ.

– Không sử dụng các thuốc hạ sốt NSAID như aspirin, ibuprofen vì có thể làm tăng thêm nguy cơ xuất huyết, toan máu.

– Khi sốt cao kéo dài, nên bù nước và điện giải, uống Oresol (pha theo hướng dẫn), uống nước cam, chanh.

– Khi bị sốt xuất huyết và có các dấu hiệu nguy hiểm cần đến viện để theo dõi và xử trí kịp thời.

Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết có thể gây ra những biến chứng nặng, tỷ lệ tử vong cao:

– Suy tim, thận: Sốt xuất huyết có thể dẫn đến suy tim và làm rối loạn hệ thống tuần hoàn do tình trạng xuất huyết liên tục trong cơ thể. Thận cũng bị ảnh hưởng do phải làm việc hết công suất để bài tiết huyết tương qua nước tiểu… Việc này có thể dẫn đến tình trạng suy thận cấp.

– Sốc do mất máu: Ở giai đoạn nặng, bệnh sốt xuất huyết có thể gây ra các triệu chứng như chảy máu cam, chảy máu chân răng…Nếu không điều trị kịp thời, người bệnh có thể gặp phải tình trạng xuất huyết nội tạng như tiêu hóa, phổi, não với biểu hiện chính là nôn ra máu, đi tiểu ra máu, ho ra máu, ra máu âm đạo bất thường, rong kinh…

– Xuất hiện não: Đối với bệnh nhân xuất huyết nặng, biến chứng tiểu cầu giảm là tình trạng rất nguy hiểm. Bởi nếu tiểu cầu bị giảm mà bệnh nhân không được truyền kịp thời có thể dẫn đến xuất huyết não, dễ tử vong.

– Chảy máu cam nặng, rong kinh nặng, xuất huyết trong cơ và phần mềm, xuất huyết đường tiêu hóa và nội tạng. Xuất huyết nặng có thể dẫn đến đông máu rải rác lòng mạch.

Dự phòng sốt xuất huyết

Cách phòng bệnh tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng/bọ gậy và phòng chống muỗi đốt.

• Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy bằng cách:

+ Đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

+ Thả cá hoặc mê zô vào các dụng cụ chứa nước lớn (bể, giếng, chum, vại…) để diệt lăng quăng/bọ gậy.

+ Thau rửa các dụng cụ chức nước vừa và nhỏ (lu, khạp…) hàng tuần.

+ Thu gom, hủy các vật dụng phế thải trong nhà và xung quanh nhà như chai, lọ, mảnh chai, mảnh lu vỡ, ống bơ, vỏ dừa, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá…, dọn vệ sinh môi trường, lật úp các dụng cụ chứa nước khi không dùng đến.

+ Bỏ muối hoặc dầu vào bát nước kê chân chạn/tủ đựng chén bát, thay nước bình hoa/bình bông.

• Phòng chống muỗi đốt:

+ Mặc quần áo dài tay.

+ Ngủ trong màn/mùng kể cả ban ngày.

+ Dùng bình xịt diệt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện diệt muỗi…

+ Dùng rèm che, màn tẩm hóa chất diệt muỗi.

+ Cho người bị sốt xuất huyết nằm trong màn, tránh muỗi đốt để tránh lây lan bệnh cho người khác.

• Tích cực phối hợp với chính quyền và ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

Tham khảo:

http://vncdc.gov.vn/vi/huong-ung-ngay-asean-phong-chong-sot-xuat-huyet/119/-cach-phong-benh-sot-xuat-huyet-

https://www.cdc.gov/dengue/index.html

https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue

Đừng quên bạn có thể liên hệ để nhận tư vấn miễn phí từ các Thạc sĩ, Dược sĩ gia đình MyPharma theo địa chỉ:
– Hotline: 094.294.6633
– Đặt câu hỏi online cho MyPharma tại: m.me/mypharmavn
– Hoặc đến trực tiếp địa chỉ: 436 Minh Khai, Hai Bà Trưng, Hà Nội