Những biểu hiện thiếu vitamin ở trẻ nhỏ

Thiếu vitamin ở trẻ liên quan đến chế độ ăn của mẹ trong thai kì hoặc thời gian cho con bú. Hậu quả thường ảnh hưởng đến sự tăng trưởng, chậm phát triển tâm vận động, suy giảm miễn dịch. Ngoài ra còn có nguy cơ gây thấp còi và hay mắc các bệnh nhiễm khuẩn. Tuy nhiên để phát hiện trẻ thiếu vitamin gì không phải là điều dễ dàng mà ai cũng biết. Bài viết hôm nay xin được giới thiệu tóm tắt một số biểu hiện khi trẻ thiếu vitamin và cách dự phòng để bạn đọc tiện tham khảo.

Thiếu vitamin D

Ban đầu, những dấu hiệu thiếu vitamin D ở trẻ sơ sinh sẽ bắt đầu từ hệ thần kinh. Trẻ quấy khóc nhiều, khó ngủ và không ngủ được lâu. Trẻ có thể hay bị giật mình khi ngủ do hệ thần kinh bị kích thích. Trẻ thiếu vitamin D thường ra mồ hôi trộm vào ban đêm dù trời không nóng. 

Một số dấu hiệu muộn của thiếu vitamin D ở trẻ như: trẻ mọc răng chậm, răng mọc không cân đối, chậm biết đi, biết bò. Trẻ bị thiếu vitamin D còn có thóp rộng, bờ thóp mềm và lâu liền thóp. 

Trẻ em từ 1-8 tuổi cần 600 IU vitamin D mỗi ngày. Có thể bổ sung vitamin D qua khẩu phần ăn của trẻ như sữa, phomat, bánh quy, dầu ăn, các loại ngũ cốc hay bột dinh dưỡng… Nuôi con bằng sữa mẹ cũng giúp phòng chống thiếu hụt vitamin D ở trẻ. Ngoài ra nên cho trẻ tập thể dục và tắm nắng đúng cách và thường xuyên.

Thiếu vitamin A

Thiếu vitamin A làm trẻ chậm lớn, giảm sức đề kháng cơ thể đối với bệnh tật. Trẻ sẽ dễ bị nhiễm trùng, nhiễm khuẩn nặng. Đặc biệt là các nhiễm khuẩn đường hô hấp, đường tiêu hóa và sởi.  Trẻ nhỏ thiếu vitamin A cũng thường kém ăn, da khô, rụng tóc. Thị lực của trẻ có thể bị ảnh hưởng: khô giác mạc, sợ ánh sáng, quáng gà.

Nhu cầu vitamin A ở trẻ 1-3 tuổi là 300 mcg, 4-8 tuổi là 400 mcg. Để bổ sung vitamin A, trẻ em dưới 1 tuổi tốt nhất dùng sữa mẹ. Với trẻ trên 6 tháng có thể bổ sung vitamin A liều cao theo quy định của Bộ Y tế. Hoặc bổ sung các thực phẩm giàu vitamin A gồm: thịt, cá, trứng, sữa, gan động vật, các loại rau, đậu, trái cây có màu xanh, vàng, đỏ…

Thiếu vitamin C

Khi thiếu vitamin C trẻ hay bị viêm lợi, chậm mọc răng, chảy máu chân răng. Đôi khi có thể xuất hiện các vết bầm tím, dễ bị nhiệt miệng. 

Nhu cầu vitamin C ở trẻ em 1-3 tuổi khoảng 15 mg/ngày, 4-8 tuổi khoảng 25 mg/ngày.  Cơ thể không tự tổng hợp vitamin C mà phải lấy từ các nguồn khác, chủ yếu từ thức ăn. Tuy nhiên, vitamin C rất dễ bị hòa tan trong nước và phân hủy ở nhiệt độ cao. Nếu làm chín thực phẩm bằng nhiệt, cách tốt nhất là hấp để làm giảm sự hao hụt loại vitamin này. Các thực phẩm giàu vitamin C bao gồm: cam, chanh, bưởi, kiwi, cà chua, đu đủ, dâu tây, cải xoăn, bắp cải tím, rau ngót, cải bó xôi…

Thiếu vitamin B6

Trẻ hay quấy khóc, người luôn nôn nóng, sốt ruột, ngủ chập chờn, giấc ngủ không sâu. Buồn nôn có thể là triệu chứng của thiếu vitamin B6. Thường xảy ra ở những trẻ dưới 6 tháng tuổi chỉ bú sữa mẹ. Thiếu vitamin B6 khiến trẻ nhạy cảm hơn với tiếng ồn nên dễ bị khó chịu hay thậm chí co giật.

Để phòng trẻ thiếu vitamin B6, trẻ từ 07 – 12 tháng tuổi cần 0,3 miligam mỗi ngày. Việc bổ sung vitamin B6 khá dễ dàng. Bởi vì có rất nhiều thực phẩm giàu vitamin này như thịt gia cầm, thịt bò và cá, các loại rau củ như khoai tây, khoai lang, ngô. Trái cây là một trong những nguồn tốt nhất.

Thiếu vitamin B1

Thiếu vitamin B1 bé ít tăng cân trong nhiều năm, chán ăn, gặp các vấn đề về tiêu hoá như táo bón hoặc tiêu chảy, nóng rát ở bàn chân, mệt mỏi, khó chịu. Vitamin B1 cần thiết cho sự phát triển chức năng thần kinh cho trẻ. Nếu thiếu trẻ sẽ tư duy chậm, kém thông minh.

Các loại thực phẩm giàu vitamin B1 như đậu và cây họ đậu, các loại hạt, thịt, cá, còn nguyên cám, các loại hạt, sữa…

Nếu cho trẻ sơ sinh bú sữa công thức, bạn cũng nên kiểm tra xem nó có đủ vitamin B1 hay không. Luôn đảm bảo mua sữa bột cho trẻ sơ sinh từ một nguồn đáng tin cậy.

Thiếu vitamin K

Vitamin K đóng một vai trò đặc biệt trong quá trình làm đông máu, làm giảm quá trình chảy máu ở trẻ. Một biểu hiện dễ nhận thấy nhất khi con bạn thiếu Vitamin K. Con sẽ rất dễ bị chảy máu hay xuất huyết (dễ bầm tím, chảy máu cam), quấy khóc.

Để phòng, có thể tiêm hoặc uống vitamin K cho trẻ sơ sinh. Các bé ăn dặm mẹ có thể tìm nguồn vitamin K cho con từ các loại thực phẩm: rau bó xôi, cải xoăn, củ cải tươi, cải bẹ xanh, súp lơ, ngò tây, rau diếp, gan bò… 

Thiếu vitamin B12

Thiếu vitamin B12 ở trẻ em có thể gây tăng trưởng chậm, kém phát triển và gặp khó khăn khi vận động. Biểu hiện ở bé bị thiếu vitamin B12 là sắc mặt trắng bệch, lông tóc hơi vàng, thần kinh không phấn chấn, không muốn ăn, nôn mửa, tiêu chảy…

Nhu cầu vitamin B12 đối với trẻ em trong giai đoạn chập chững biết đi là khoảng 0,7 mcg/ ngày. Còn trong giai đoạn niên thiếu là tới khoảng 2 mcg / ngày. Nên cho trẻ ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin B12, như: Động vật có vỏ, gan bò, gan gà, cá, thịt bò, các sản phẩm từ đậu nành, ngũ cốc, sữa bò, sữa chua, pho mát, trứng, rau lá xanh đậm, đu đu xanh…

Việc bổ sung vitamin cho bé là vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, nếu mẹ thấy bé có các biểu hiện thiếu vitamin như đã nêu cần đưa trẻ đi khám. Tuyệt đối không được tự ý cho con uống vitamin vì việc này có thể gây ngộ độc cho con. Các mẹ nên biết rằng, kể cả việc thừa vitamin cũng có thể gây hại cho trẻ.