Các bệnh hay gặp vào mùa đông: Dấu hiệu và cách phòng tránh (phần 1)

Top 1: Cảm lạnh

• Cảm lạnh là một bệnh lý phổ biến vào mùa đông, thường gặp ở tất cả các đối tượng, đặc biệt là ở trẻ em và người cao tuổi. Đây là một bệnh về đường hô hấp, do bị nhiễm virus đường hô hấp. Tuy mức độ không nặng như cảm cúm nhưng vẫn gây cho người bệnh cảm giác mệt mỏi, thiếu năng lượng cho các sinh hoạt thường ngày. Bệnh thường xuất hiện khi trời lạnh và mưa, hoặc có thể trong thời điểm thay đổi thời tiết một cách đột ngột. Khi đó, cơ thể dễ bị ảnh hưởng bởi các tác nhân gây bệnh như virus hay vi khuẩn phát triển.
• Đây là căn bệnh thường gặp và hầu như không gây ảnh hưởng gì nghiêm trọng tới sức khỏe của người trưởng thành, nhưng nó lại gây ảnh hưởng lớn tới trẻ em nếu mắc phải. Nguyên do là bởi vì trẻ nhỏ có hệ miễn dịch chưa được hoàn thiện, nếu gặp điều kiện bất lợi có thể gây ảnh hưởng tới các cơ quan hô hấp như phổi, phế quản. Bệnh cảm lạnh là virus gây ra, trong đó phổ biến nhất là các virus thuộc chủng Rhinovirus, hoặc Enterovirus. Con đường chủ yếu để virus xâm nhập vào cơ thể con người là thông qua mắt, mũi, miệng, hoặc cũng có thể thông qua các giọt bắn trong không khí khi người bệnh ho hoặc hắt hơi.

Dấu hiệu nhận biết:

• Dấu hiệu đầu tiên của cảm lạnh thường là đau họng, chảy nước mũi, tắc mũi.
• Với trẻ nhỏ thì thường kèm theo sốt nhẹ.

Cách phòng tránh:

• Rửa tay sạch sẽ và thường xuyên với nước rửa tay hoặc xà phòng.
• Không dùng chung đồ với người khác, đặc biệt là người bệnh cảm lạnh, hạn chế tiếp xúc với người bệnh.
• Vệ sinh nơi ở sạch sẽ, đảm bảo không gian nơi ở luôn thoáng, đồ dùng trong nhà được khử trùng tránh vi khuẩn tích tụ.
• Chăm sóc sức khỏe bản thân bằng cách ăn uống khoa học, rèn luyện thường xuyên, nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

Top 2: Viêm họng

• Viêm họng là một căn bệnh phổ biến vào mùa đông, gây cảm giác khó chịu cho người bệnh. Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm niêm mạc họng và hầu. Khi bị bệnh, bạn sẽ cảm thấy đau rát ở cổ họng, đặc biệt là khi nuốt. Thông thường, bệnh sẽ tự khỏi hẳn sau một tuần, mà không để lại biến chứng gì. Đối với những trường hợp nặng, bệnh có thể gây viêm amidan. Bệnh có thể tồn tại ở dạng cấp tính hay mãn tính.
• Khoảng 80% các loại virus có khả năng cao gây viêm họng như virus cúm A và virus cúm B, coronavirus và parainfluenza virus… thường gây lở loét lạnh. Ngoài ra một số loại vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu và nguy hiểm nhất là liên cầu khuẩn β tan huyết trong nhóm A gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm. Bệnh viêm họng xảy ra do nhiều yếu tố, thông thường bệnh phát sinh nhiều nhất khi vào mùa đông có tiết trời hanh khô.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khi soi họng, bạn có thể nhìn thấy niêm mạc vùng họng sưng đỏ, xung huyết. Ở vách họng có nhiều mụn nhỏ, mạch máu nổi rõ và có chất nhầy hoặc mủ phủ trên bề mặt.
• Vi khuẩn tấn công vào vùng họng làm sưng hạch bạch huyết ở cổ, đồng thời gây cảm giác ngứa ngáy, khó chịu ở họng.
• Các tuyến ở họng sưng đau khiến cho người bệnh gặp khó khăn trong việc nuốt thức ăn, đôi khi nuốt nước bọt cũng khiến người bệnh cảm thấy đau đớn.
• Dịch tiết trong vùng họng có sự thay đổi. Ban đầu, chất dịch trong và ít, nhưng càng để bệnh kéo dài thì dịch tiết càng nhiều, đặc và sẫm màu. Do dịch tiết làm vướng víu ở cổ họng nên người bệnh có thể bị khàn tiếng, thậm chí là mất tiếng.
• Họng bị vi khuẩn tấn công nên rất mẫn cảm và gây ra cảm giác buồn nôn.
• Vùng họng bị viêm nhiễm có thể gây sốt nhẹ và đau đầu.

Cách phòng tránh:

• Khi thời tiết chuyển sang se lạnh, bạn nên chuẩn bị sẵn khăn quàng cổ mỏng để giữ ấm vùng cổ họng.
• Bên cạnh đó, bạn có thể thường xuyên súc miệng bằng nước muối ấm nhằm tăng cường lưu thông máu đến vùng yết hầu và tránh viêm.
• Uống trà chanh mật ong, kẹo bạc hà cũng sẽ là những giải pháp hữu hiệu nhé.

Top 3: Hạ thân nhiệt

• Thời tiết lạnh giá của mùa đông khiến nhiều người dễ bị hạ thân nhiệt, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và những người có thói quen uống bia rượu thường xuyên. Hạ thân nhiệt xảy ra do cơ thể mất nhiệt quá nhiều so với khả năng sản sinh ra nhiệt của cơ thể. Hạ thân nhiệt xảy ra do thói quen sinh hoạt như thời tiết lạnh, ngâm mình trong nước lạnh, ngâm nước lâu trong hồ bơi (dưới 25 độ C), say rượu, mặc quần áo ướt và gặp gió; hoặc do bệnh lý gây ra như: suy dinh dưỡng, bệnh tâm thần, Alzheimer, bệnh tim mạch, hạ đường huyết, động kinh và thiểu năng tuyến giáp.
• Hạ thân nhiệt là bệnh vô cùng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Lúc đầu, người bệnh rét run dữ dội và biểu hiệu này sẽ chấm dứt khi thân nhiệt cơ thể dưới mức 31°C. Một khi thân nhiệt giảm thì các chức năng của hệ thần kinh trung ương bị rối loạn theo, con người thờ ơ, lẫn lộn, không còn cảm giác biết lạnh. Sau khi rơi vào ảo giác, người bệnh dần hôn mê, hai tròng đen mắt không còn phản xạ. Cuối cùng, người bệnh ngừng thở ngừng tim và tử vong.

Dấu hiệu nhận biết:

• Khi bị hạ thân nhiệt, người bệnh sẽ thấy mệt mỏi, đầu óc mơ hồ thậm chí là mất kiểm soát, xuất hiện những đợt rùng mình không thể khống chế.
• Sau khi không còn cảm thấy lạnh, da của người hạ thân nhiệt sẽ trở nên xanh tái, đồng tử giãn ra và không thể tỉnh táo.
• Cảm thấy lạnh và rùng mình liên tục, thấy cơ thể không đủ ấm.
• Nổi da gà, môi thâm.
• Người run lẩy bẩy hoặc nói lắp bắp.

Cách phòng tránh:

• Trong thời tiết lạnh cần đội mũ hoặc các vật dụng che phủ bảo vệ khác để ngăn nhiệt cơ thể thoát ra khỏi đầu, mặt và cổ.
• Mặc quần áo rộng rãi, nhiều lớp, nhẹ.
• Giữ khô ráo nhất có thể: Thay quần áo ướt càng sớm càng tốt.
• Luôn mặc quần áo ấm cho trẻ trong mùa lạnh.
• Để tránh nguy cơ hạ thân nhiệt liên quan đến rượu, không uống rượu khi định ra ngoài trời lạnh, trước khi đi ngủ vào mùa lạnh.

Top 4: Da khô, nứt nẻ

• Vào mùa đông, thời tiết hanh khô, độ ẩm thấp khiến da bị mất nước gây khô da. Chắc hẳn không ít người trong chúng ta nghĩ rằng mùa đông sẽ không có hoặc ít tia cực tím. Nhưng trên thực tế, tia cực tím lại hoạt động mạnh mẽ vào mùa đông và tác động tiêu cực đến làn da. Vì vậy, mùa đông bạn vẫn nên bôi kem chống nắng và kể cả khi ở trong nhà cũng vậy.
• Hầu hết vào mùa đông mọi người sẽ sử dụng nước nóng để tắm, vệ sinh cơ thể. Điều này giúp bạn cảm thấy ấm áp và thư giãn hơn so với tắm bằng nước lạnh. Tuy nhiên, việc tắm nước nóng cũng tồn tại hạn chế, nếu tắm nước quá nóng hoặc tắm lâu sẽ gột rửa mất lớp dầu tự nhiên có tác dụng như một hàng rào bảo vệ da. Tắm nước nóng dẫn tới việc da của bạn trở nên khô, thô ráp và dễ bong tróc.

Dấu hiệu nhận biết:

• Da của bạn có dấu hiệu căng cứng, khô ráp, sần sùi.
• Bong tróc từng lớp da đặc biệt là ở vùng hai cánh mũi, chân và tay.

Cách phòng tránh:

• Thường xuyên giữ ẩm cho da bằng cách sử dụng các loại dưỡng chất giữ ẩm cho da.
• Nên bổ sung các thực phẩm từ thiên nhiên như rau xanh, hoa quả để tăng cường vitamin giúp làn da săn chắc hơn.
• Tắm và rửa mặt với nước ấm vừa, không nên dùng nước nóng quá.

Top 5: Cảm cúm

• Cảm cúm là căn bệnh khá phổ biến trong cuộc sống thường ngày. Cúm là bệnh nhiễm trùng đường hô hấp gây ra do virus cúm (Influenza virus). Theo thống kê của WHO, thế giới có khoảng 5-10% người lớn và 20-30% trẻ em nhiễm cúm mỗi năm. Trong đó, khoảng nửa triệu ca tử vong do các vấn đề sức khỏe liên quan đến bệnh cúm. Tại Việt Nam, mỗi năm ghi nhận khoảng 1 – 1,8 triệu người mắc cúm mùa.
• Bệnh cúm có thể tự khỏi nhưng cũng có khả năng gây ra những biến chứng nghiêm trọng ở người mắc bệnh mạn tính về tim phổi, thận, thiếu máu, bệnh chuyển hóa hoặc người có suy giảm miễn dịch, người trên 65 tuổi, trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và phụ nữ mang thai… Bệnh có thể gây ra các biến chứng như viêm tai, viêm phế quản, viêm phổi, viêm não, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Dấu hiệu nhận biết:

• Sốt vừa đến cao (trên 38oC).
• Cảm giác ớn lạnh.
• Đau đầu, chóng mặt.
• Đau nhức cơ bắp.
• Mệt mỏi toàn thân, cảm giác yếu ớt không còn chút sức lực.
• Buồn nôn, tiêu chảy (thường xuất hiện ở trẻ em nhiều hơn).

Cách phòng tránh:

• Vệ sinh cá nhân sạch sẽ, che miệng khi hắt hơi, rửa tay sạch với xà phòng đồng thời vệ sinh mũi, họng bằng nước muối thường xuyên.
• Luôn giữ ấm cơ thể, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng kết hợp với luyện tập thể thao nâng cao thể trạng.
• Hạn chế tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân mắc cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ nếu không thật sự cần thiết.
• Người dân không nên tự ý mua thuốc và sử dụng thuốc kháng virus (như thuốc Tamiflu) mà cần phải theo hướng dẫn và có chỉ định của thầy thuốc.
• Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
• Tiêm vắc xin cúm mùa để tăng cường miễn dịch phòng chống cúm.

Trên đây là một số bệnh thường gặp trong mùa đông và cách phòng ngừa. Hy vọng những thông tin hữu ích này sẽ giúp bạn có một mùa đông an lành. Hãy áp dụng lối sống lành mạnh và lựa chọn thực phẩm phù hợp để duy trì sức khỏe tốt nhé!